Lasseartihkkal Sámi skuvlahistorjá 2-girjái. Davvi Girji 2007.

Inger-Mari Aikio:

Buolbmat skuvlla oahppit áitet: Mi streiket, jus dilli i buorran

Inger-Mari Aikio Arianaick
(Foto: Áilu Arianaick)

Dát artihkal prentejuvvui Sámi Áigi-aviissas 03.02.1984.

Inger-Mari Aikio (maŋŋil Aikio-Arianaick) lei dalle Sámi Áiggi journalistan. Son lea riegádan 1961:s Ohcejogas ja lea ee. bargan YLE Sámi Radios. Son lea čállán máŋgga čáppagirjjálaš girjji ja ráhkadan filmmaid ja CD-aid.

– Dáppe leat buot funet! Dáppe váilot albma oahppaávdnasat! Muhtin sadjasaš oahpaheaddjit eai máhte oppa oahpahit ge! Skuvlla lea boaris ja gárži! Mi eat oaččo dan oahpu maid eara sajis ožžot! Ná čeargu okta Buolbmat skuvlla oahppiin, Torfinn Halvari, ja earat orrot mieđiheamen leat nie.

Buolbmat skuvlla oahppiin leat 32 čállan vuollai reivve, mas si láitet dála diliset. Oahppit áitet streiket, jus skuvlastivra i bargga maidige ášši buorrin.

Menddo olu luohkat?

Oahppiid ráđi várreovdaolbmo Jon Arild Aslaksena mielas, skuvllas leat menddo olu luohkat, go geardde eai leat doarvai ruđat ja návccat fállat oahppiide albma oahpahusa. Skuvla lea boaris ja gárži. Valastallanlatnja lea uhcci ja valastallanbiergasat váilot masa ollasit. Moadde oapmespáppa dušše fieradit vuorkkas. Dállo-doallodiimmuid lea váttis doallat, go galbmaskáhppe váilu ja dál lea oamman ge bieđganan.

Duodjebiergasat váilot

Giehtaduojis sáhttá ráhkadit dušše smávva dujiid, go eai leat doarvai ávdnasat ja duodjebiergasatge leat nie ja ná. Oahppit váidalit maiddái dan, ahte si eai sáhte válljet fágaid maid lohket, seamma láhkai go eara skuvllain lea vejolašvuohta.

— Mi oažžut fuones girjjiid. Jus eai leat doarvai girjjit, de daid ferte máŋget. Dát guoska eanaš sámeluohkaide, muitala gávcat luohka áidna oahppi, Erke Solbakk.

Oahpaheaddjit maid mieđihit, ahte oahppaneavvodilli lea heittot. Oahpaheaddjiide ge lea váttis go eai leat girjjit. Si leat gillan dán dili geažil jo logenar jagi. Si leat sádden váidalusaid, muhto mearrideaddjit eai oro berošteamen áššis. Dál han gárvana sullii okta sámi skuvlagirji jagis ja dat lea áinnas menddo uhcan. — Muhto gal dilli lea buoret go oahpahus lei dárogillii, oaivvildit Buolbmat skuvlla oahpaheaddjit.

Dárbu streiket

Oahppiid mielas lea dárbu streiket, jus dála dilli i buorran. Si leat dolkan ja duskkastivvan dála gárživuhtii ja oahpahusa fuones dássai.

— Jus skuvlastivra i bargga maidige, de mi dat gal streiket, lohket oahppit.

Erke Solbakk árvala, ahte dalle go váldet sadjasaš oahpaheaddjiid, de eai beros ohcat buoremusaid, muhto baicce váldet daid geat orrot lahka ja leat álkidit fidnemis. Muhtinge dáida leat vázzan skuvlla dušše jagi dan maŋŋa go lea geargan 9. luohkas.

— Munnje oahpahii sámegiela muhtin sadjasaš oahpaheaddji, gi i iešge máhttan olus maidige. Jus jerren veahki, de i máhttan vástidit. Muhto lihkus dál gal lea boahtan min albma sámegiela oahpaheaddji, lohka Erke.

— Gal sierra sámeskuvla livččii buoremus čoavddus dála dillai, son šuohkeha.

Sámi skuvlahistorjá 2